Βρίσκεται σε απόσταση λίγων ωρών από την Αθήνα, είναι η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, έχει πολλές προσιτές και «εύκολες» παραλίες (με ρηχά νερά και άμμο), πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και καφέ. Παρ’ όλα αυτά, άλλα είναι τα δυνατά σημεία της Σύρου, που κάνουν τους Ελληνες επισκέπτες της να πηγαίνουν και, συνήθως, να επιστρέφουν ξανά και ξανά.
Από τα αρχοντικά σπίτια στη συνοικία Βαπόρια στην Ερμούπολη μέχρι τα στενά ανηφορικά σοκάκια της Ανω Σύρου και την περίφημη Ντελαγκράτσια, η Σύρος είναι ένας τόπος γεμάτος μύθους. Οι ξένοι είναι δύσκολο να βρουν τέτοιου είδους πληροφορίες – δεν αναγράφονται στους ταξιδιωτικούς οδηγούς ούτε υπάρχουν στις ιστοσελίδες στο Ιντερνετ. Ούτε και θα τους συγκινήσουν το ίδιο. Αλλά αυτή είναι η μαγεία της Σύρου: υπόκωφη και ανεπαίσθητη, σχεδόν ψιθυριστή.
Και γιατί άραγε η Ερμούπολη έχει τόσο πολλά αρχοντικά, τόσο πολλά περίτεχνα εντυπωσιακά σπίτια; Μια απάντηση θα μπορούσε να δοθεί στο Βιομηχανικό Μουσείο της πόλης (Γεωργίου Παπανδρέου 11, Ερμούπολη, Τ/22810-84.762). Εκεί περιγράφεται με λεπτομέρειες και μέσα από συναρπαστικά εκθέματα το πώς η Ερμούπολη από ένα σημαντικό λιμάνι στις αρχές του 19ου αιώνα μετατράπηκε σε μια πλήρως αστικοποιημένη πόλη με εκτεταμένη βιομηχανία στην αυγή του 20ού αιώνα. Η πλούσια αστική τάξη, λοιπόν, αυτής της περιόδου είναι που έχτισε τα εντυπωσιακά αρχοντικά τόσο στην Ερμούπολη όσο και σε άλλα σημεία του νησιού, τα οποία χρησιμοποιούσε ως θερινές κατοικίες (Ντελαγκράτσια, Παρακοπή, Επισκοπείο).
Στην Ανω Σύρο η ιστορία εκτυλίχθηκε εντελώς διαφορετικά. Δύο είναι τα σημεία όπου μπορεί κάποιος σήμερα να δει τα σημάδια του χρόνου: η Εκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων (Τ/22813-60.914) και το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη (Τ/22813-60.914). Στην πρώτη συμπεραίνεται η δύσκολη ζωή των προσφύγων που ήρθαν εδώ, πολύ μετά τους Τούρκους, τους Καπουτσίνους μοναχούς, τους Βενετούς. Μικρασιάτες και Κυκλαδίτες ενσωματώθηκαν στον ντόπιο πληθυσμό αρμονικά και εμπλούτισαν την καθημερινή ζωή, τον πολιτισμό και τις πρακτικές.
Στο δε Μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη θα δείτε προσωπικά αντικείμενα του μεγάλου ρεμπέτη, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομά του με τη Σύρο όχι τόσο γιατί έζησε εδώ, αλλά περισσότερο γιατί τραγούδησε τις ομορφιές της.