Η Μαριλένα Κατσίμη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970. Έκανε βασικές και μεταπτυχιακές σπουδές στο Βερολίνο, στις Πολιτικές Επιστήμες, Θεατρολογία και Επικοινωνία. Φέτος συμπληρώνει 21 χρόνια στην ΕΡΤ. Ξεκίνησε από το ελεύθερο ρεπορτάζ, πέρασε στα διεθνή και για 10 χρόνια ήταν παρουσιάστρια πρωινών ενημερωτικών εκπομπών. Από το 2016 ασχολείται με εκπομπές ιστορικού περιεχομένου. Το τελευταίο project της ήταν το «Γιατί 21», το οποίο πραγματεύτηκε -με την βοήθεια ειδικών επιστημόνων- κρίσιμα κεφάλαια της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Το «Γιατί’ 21; 12 ερωτήματα» έκλεισε τον κύκλο του την Κυριακή 20/6, ωστόσο είναι προσβάσιμο σε όλους μέσω της πλατφόρμας ertflix. Πάμε να γνωρίσουμε την Μαριλένα Κατσίμη…
1.Έχοντας εργαστεί περίπου 20 χρόνια στην Δημόσια Τηλεόραση, ποια είναι η διαφορά-κατά την γνώμη σας- με την Ιδιωτική Τηλεόραση; Τα οφέλη και οι ευκαιρίες για έναν δημοσιογράφο είναι περισσότερες;
Η δημόσια τηλεόραση έχει δύο πολύ μεγάλα πλεονεκτήματα. Πρώτον ότι το τηλεοπτικό προϊόν δεν είναι μόνο εμπόρευμα, αλλά και αγαθό και δεύτερον μια σιγουριά ότι δεν θα βρεθείς άνεργος. Έγινε κι αυτό βέβαια όταν έκλεισε η ΕΡΤ αλλά ακόμη και τότε ήμασταν πιο προστατευμένοι από τους συναδέλφους των ιδιωτικών μέσων. Ο ιδιωτικός τομέας, από την άλλη, δίνει περισσότερες ευκαιρίες να γίνει κάποιος γνωστός και περισσότερα χρήματα. Όμως ακριβώς επειδή ο προσανατολισμός είναι το κέρδος, η ποιότητα φθίνει και τελικά αυτό που μένει στη συνείδηση του κόσμου είναι μια απαξιωμένη τηλεόραση στην οποία οι νέοι έχουν γυρίσει την πλάτη. Πιστεύω ότι η εξατομικευμένη πλέον τηλεοπτική παροχή θα επικρατήσει παντού.
2.Κάνοντας ένα flashback στην διαδρομή σας στην ΕΡΤ, ποια περίοδος ήταν για σας η πιο δύσκολη και ποια η πιο παραγωγική;
Η πιο δημιουργική μου περίοδος είναι η τελευταία καθώς κατά τη διάρκειά της μετουσίωσα το ιστορικό μου ενδιαφέρον σε τηλεοπτική δουλειά. Νομίζω πως τόσο οι Ιστορικοί Περίπατοι όσο και για το Γιατί 21 έγιναν κι έμειναν ως τηλεοπτικές δουλειές αναφοράς για το πώς μπορεί η τηλεόραση να συμβάλει ώστε να μάθει ο κόσμος ιστορία. Η πιο δύσκολη περίοδος ήταν για εμένα αυτή από το κλείσιμο της ΕΡΤ μέχρι το ξανάνοιγμά της και την προσπάθεια να βρεθούν κάποια αξιοπρεπή πατήματα.
B. Πότε θεωρείτε ότι φτάσατε στο peak της επαγγελματικής σας διαδρομής;
Από πλευράς τηλεθέασης το peak της διαδρομής μου υπήρξε η περίοδος που παρουσιάζαμε μαζί με τον Κώστα Αρβανίτη το πρωινό της ΕΡΤ όπου φτάναμε σε πολύ υψηλά ποσοστά. Θέλω να πω ότι τότε, από το 2010 ως το 2012, η ΕΡΤ επετέλεσε τον ρόλο μιας ανεξάρτητης και όσο γίνεται πιο αμερόληπτης ενημέρωσης και αυτό πρέπει να το πιστώσουμε στην τότε κυβέρνηση. Από πλευράς τηλεοπτικού ενδιαφέροντος και ποιοτικού βάθους το πικ της διαδρομής μου είναι το «Γιατί 21». Είναι ωραίο να σε σταματάνε στο δρόμο και να σου λένε «τι γλυκιά και σωστή παρουσία είστε στις οθόνες μας το πρωί» αλλά είναι πιο ωραίο να σου λένε ότι «με τις εκπομπές σας μαθαίνουμε και θα μαθαίνουμε πράγματα που οφείλαμε να γνωρίζουμε.»
3.Έχοντας σημειώσει μεγάλη διαδρομή στις ενημερωτικές εκπομπές, πως προέκυψε η μετάβαση στα ντοκιμαντέρ ιστορικού περιεχομένου; Τι ήταν αυτό που σας είχε δελεάσει στο ύφος αυτών των προγραμμάτων;
Η ενημέρωση, όπως γνωρίζετε, δεν είναι απλή υπόθεση. Κι εγώ ανήκω σε μια ομάδα ανθρώπων που υπήρξαμε για χρόνια στην εμπροσθοφυλακή της τηλεοπτικής ενημέρωσης χωρίς να ανταμειφθούμε γι αυτό. Δεν πειράζει. Ωστόσο, υπήρξαν μια σειρά λόγοι – από προσωπικούς ως οικογενειακούς (σκεφτείτε ότι ο άντρας μου από το 2004 ως το 2013 είχε τρία μωρά να ντύσει, να ταϊσει και να πάει σχολείο όταν εγώ από τις τέσσερις το πρωί ήμουν στην ΕΡΤ) που με οδήγησαν σε μια στροφή. Η ιστορία, το να μάθω ιστορία, ήταν ο καταλύτης αυτής της στροφής. Διάβασα πολύ, μελέτησα, έγραψα, πήρα ένα μεταπτυχιακό και πιστέψτε με, έγινα κάτι διαφορετικό από αυτό που ήμουν. Ερμηνεύω την ζωή αλλιώς. Σε τελευταία ανάλυση, είμαστε η ιστορία μας.
Β. Μπορεί η Ιδιωτική Τηλεόραση να αναλάβει ένα τόσο σπουδαίο και ιδιαίτερο project;
Η εύκολη απάντηση είναι πως όχι, μόνο η δημόσια τηλεόραση διαπαιδαγωγεί με τον τρόπο αυτόν και μπορεί να επενδύσει σε παραγωγές μη εμπορικές. Από την άλλη όμως βλέπουμε ότι το ιστορικό ντοκιμαντέρ, έχει βρει τη θέση που του αρμόζει στα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα, όπως το Netflix και άλλα. Αρκεί να μιλάμε για την ιστορία με τρόπο απλό, άμεσο και αφηγηματικό κι όχι με αρχαιοπρεπείς διδακτισμούς και καθέδρας διαλέξεις.
4.Οι Ιστορικοί Περίπατοι και το «Γιατί’21» ήταν δύο από τις σημαντικότερες εκπομπές ιστορικού περιεχόμενου της ΕΡΤ. Θέλω να μου πείτε εάν-εκ των υστέρων- ο σκοπός σας για την υλοποίηση αυτών των εγχειρημάτων, αντικατόπτριζε το feedback του κοινού.
Και οι δύο εκπομπές είχαν ανέλπιστα καλά σχόλια. Κυρίως με τους Ιστορικους Περιπάτους καταλάβαμε ότι υπάρχει κόσμος που αναζητάει, διψάει για τέτοιου είδους εκπομπές. Η εκπομπή δεν ήταν εύκολη καθώς πραγματεύονταν πολιτικά δύσκολα ζητήματα που χωρίζουν τους Έλληνες. Άλλο να μιλάς για τον Περικλή και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας κι άλλο για τον Εθνικό Διχασμό και τον Εμφύλιο. Ωστόσο, παλέψαμε όσο δεν γίνεται να είμαστε έντιμοι στην παρουσίασή μας και αυτό εκτιμήθηκε τόσο στους Ιστορικούς Περιπάτους όσο και στο Γιατί 21.
5.Ωστόσο, τα 2 προγράμματα στοχοποιήθηκαν κατά καιρούς είτε από πρόσωπα κομμάτων, είτε από κάποιους τηλεθεατές. Ποια είναι η αντίδρασή σας σε τέτοιου είδους σχόλια καθώς και στην εποικοδομητική κριτική;
Καλή τηλεόραση δεν σημαίνει τηλεόραση που δεν ενοχλεί ποτέ κανέναν. Τέτοιο αγαθό δεν υπάρχει. Κοιτάξτε: διακρίνω δύο τύπους κριτικής που δεχτήκαμε. Έντιμη κριτική – έστω και κακής προαίρεσης – διότι δεν λάβαμε υπόψη κάτι ή υπερεκτιμήσαμε κάτι άλλο, και ανέντιμη οπαδική κριτική φανατικών μισαλλόδοξων που ζορίζονται να ακούσουν ό,τι τους πονάει ή κάτι με το οποίο διαφωνούν. Στην πρώτη κριτική πάντα προσπαθούσα να απαντώ δημόσια και το έκανα αναγνωρίζοντας και σφάλματά μας. Απέναντι στη δεύτερη κριτική όμως στην οποία όλα τα δημόσια πρόσωπα είναι εξ ορισμού εκτεθειμένα θεωρώ ότι δεν έχει νόημα να ανοίξω διάλογο.
6.Θεωρείτε ότι η ΕΡΤ είναι δημόσια ή κρατική τηλεόραση;
Είναι κρατική και δυστυχώς χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία όταν ξανάνοιξε το 2015 να γίνει και με το νόμο δημόσια, δηλαδή ανεξάρτητη.
7.Ποια είναι τα σχέδια σας για την επόμενη season;
Η πρότασή μου στη διοίκηση της ΕΡΤ είναι να κάνουμε μια αντίστοιχη με το «Γιατί 21» εκπομπή για τα 100 χρόνια από το 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών με την Τουρκία, ένα γεγονός μακράς ιστορικής διάρκειας που άλλαξε τη χώρα. Ακόμη και σήμερα, ακούτε Έλληνες να σου λένε «είμαστε πρόσφυγες» κι εννοούνε ότι κάποιοι προγόνοι τους ήρθαν από Μικρά Ασία ή Πόντο». Αν δεν γίνει αυτό, τότε θα στραφώ προς νέο τηλεοπτικό περιεχόμενο.